τρία ερωτήματα για την νίκη Ρωμανού

Τώρα που τελείωσε η απεργία πείνας του Ρωμανού ας δούμε με μεγαλύτερη νηφαλιότητα και χωρίς τις υπερεπαναστατικές φανφάρες που κυκλοφορούσαν αδέσποτες τις τελευταίες μέρες, ορισμένα πράγματα που αξίζει να συζητηθούν.

Ποιός κέρδισε τι;

Αναμφισβήτητα υπάρχει μια μεγάλη νίκη σήμερα. Η νίκη είναι του ίδιου του Νίκου Ρωμανού. Κέρδισε. Κέρδισε για τον εαυτό του να εξασκήσει το δικαίωμα του για λίγες ανάσες ελευθερίας. Έδωσε με πολύ μεγάλο θάρρος αυτή τη μάχη και τα κατάφερε. Η εκτίμηση προς το πρόσωπό του είναι πια δεδομένη και η στάση του αναγνωρίζεται ακόμα και από όσους διαφωνούν με τις πράξεις του.

Η νίκη του Ρωμανού όμως είναι αυστηρά προσωπική και όχι πολιτική. Σε πολιτικό επίπεδο το κέρδος ποιο είναι; Μήπως θα πρέπει να μας προβληματίσει το γεγονός ότι εισάγεται -και μάλιστα με ομόφωνη απόφαση- το βραχιολάκι παρακολούθησης στη ζωή μας; Υπήρχε περίπτωση να περάσει τόσο εύκολα μια απόφαση η οποία σε άλλες περιπτώσεις θα χαρακτηριζόταν παραβίαση των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων;
Αν υπάρχει όμως κάτι αισιόδοξο είναι το γεγονός ότι κάποιος -επιτέλους- νίκησε. Κάποιος κατάφερε να κατακτήσει μια διεκδίκηση από την σκληρότερη κυβέρνηση των τελευταίων ετών, σε μια ιστορική συγκυρία που δικαιώματα και κατακτήσεις κάνουν καθημερινά φτερά. Χωρίς να κάνουμε ήρωα τον Ρωμανό, πρέπει να αντιληφθούμε ότι η επιμονή, το θάρρος, η αυτοθυσία μπορούν να κερδίσουν μάχες.

Γιατί απεργία πείνας;

Είμαι γενικά ενάντια στην απεργία πείνας ως μέσο διεκδίκησης. Μια νικηφόρα απεργία πείνας δίνει το δικαίωμα στο σύστημα να δείξει τα φιλάνθρωπα χαρακτηριστικά του. Φανταστείτε για παράδειγμα ο Σαμαράς να ζητούσε προχτές να δοθεί λύση. Από ακροδεξιός φασίστας θα γινόταν για τα μάτια του κόσμου καλόψυχος και συμπονετικός ανθρωπιστής πολιτικός. Ή αν παρενέβαινε ο Παπούλιας. Από εργαλείο υπογραφής Π.Δ. θα μετατρεπόταν σε καλοκάγαθος παππούλης που θυμήθηκε τα σοσιαλιστικά του χρόνια.

Υπάρχει βέβαια και το χειρότερο: Να διακόψει αυτοβούλως ο απεργός γιατί δεν αντέχει άλλο. Λογικό. Δεν μπορούμε να διανοηθούμε πόσο δύσκολη και επίπονη διαδικασία είναι αυτή. Είναι μεγάλο το ρίσκο που παίρνεις. Τα ποντάρεις όλα με πολλές πιθανότητες να πας πάσο.

Δεν μιλάμε για γελοιότητες τύπου Μιχελογιαννάκη ούτε εκείνου που συνελήφθη πρόσφατα για τρομοκρατία, εκείνου που σημείωνε σε ντοσιέ ποιον θα χτυπήσει, που και πως, του οποίου η απεργία πείνας κράτησε μεταξύ πρωινού και μεσημεριανού.

Μιλάμε για ένα μέσο πάλης που για να χρησιμοποιηθεί πρέπει να είσαι τόσο αποφασισμένος όσο και αδικημένος, έχοντας παράλληλα εξαντλήσει κάθε άλλο πιθανό τρόπο. Ο Νίκος Ρωμανός με την απεργία πείνας κατάφερε να συγκινήσει με την αντοχή και τη δύναμή του. Αλλά η συγκεκριμένη μορφή πάλης έχει αυτό το χαρακτηριστικό: είναι τόσο έντονη που από ένα σημείο και μετά ξεχνάς τα αιτήματα και το δίκαιο του αγώνα και το ενδιαφέρον περιστρέφεται κυρίως στο αν θα ζήσει ή θα πεθάνει ο απεργός. Σκεφτείτε ότι στην περίπτωση του Ρωμανού πολλοί από τους υπερασπιστές του επιχειρηματολογούσαν υπέρ του δικαιώματος να σπουδάσει για να γίνει καλύτερος πολίτης, πράγμα που ο ίδιος ο Ρωμανός ουσιαστικά απέρριπτε με την δήλωσή του, λέγοντας ότι αυτό είναι απλά η αφορμή.

Άλλωστε όπως λέει και το κλισέ, ένας αγωνιστής είναι πιο χρήσιμος ζωντανός παρά νεκρός.

Για μια τράπεζα;

Για κάποιους αναρχικούς, όπως ο Νίκος Ρωμανός, έχω πολύ καλή άποψη. Κυρίως για τις προθέσεις τους. Ειδικά όταν αυτοί, όπως ο Ρωμανός, είναι παιδιά πλούσιων οικογενειών. Αυτό που εκτοξεύεται ως κατηγορία είναι στην πραγματικότητα πολύ τιμητικό. Ένα παιδί που θα μπορούσε να τα έχει όλα αποφάσισε να τα χάσει όλα για να μείνει πιστός στην ιδεολογία του.

Το ερώτημα μου δεν έχει να κάνει με την θεωρία της αναρχίας, ούτε προσπαθεί να επιλύσει διαφορές που δεν έλυσαν ο Μπακούνιν με τον Μαρξ. Το ερώτημά μου είναι αν αξίζει σε έναν αγωνιστή να θυσιάσει την ελευθερία του (όση από αυτή έχει στον καπιταλισμό), να βγάλει τον εαυτό του εκτός μάχης, να κινδυνεύσει να σκοτωθεί, να φυλακιστεί, να βασανιστεί σωματικά και ψυχικά για να ληστέψει μια τράπεζα. Είναι δυνατόν να υπάρχει ένας άνθρωπος σήμερα ο οποίος να πιστεύει ότι ο καπιταλισμός ή το κράτος θα διαλυθούν αν γίνει μια ληστεία μιας τράπεζας; Ή αν κάψουμε δύο ΑΤΜ; Η απάντηση είναι ότι είναι συμβολική κίνηση. Και τότε ξαναρωτάω: για μια συμβολική κίνηση αξίζει να ρισκάρεις τα πάντα;

Πολλοί άνθρωποι, πολλοί αγωνιστές έφτασαν και φτάνουν στο σημείο της τελικής μάχης. Στο σημείο που ή θυσιάζεσαι ή χάνεις. Εκεί όπου δεν υπάρχει γυρισμός. Αν είναι να πάρεις τόσα ρίσκα καλό είναι να το κάνεις για κάτι που αξίζει τον κόπο. Το να κλέψεις τα ασφαλισμένα λεφτά μιας τράπεζας προσφέρει ασύγκριτα και δυσανάλογα ελάχιστα στον αγώνα σου σε σχέση με το ρίσκο που παίρνεις.

Η πύρρειος νίκη του Ρωμανού να γίνει η αρχή. Κυρίως να γίνει η απόδειξη ότι οι χαμένοι αγώνες είναι αυτοί που δεν δίνονται. Ας γίνει το λάδι στην φωτιά που σιγοκαίει και πρέπει να φουντώσει.